Istoryko-filosofichni ret︠s︡ept︠s︡iï antychnosti -- Antychnistʹ v akademichniĭ filosofsʹkiĭ osviti -- F.O. Zelenohorsʹkyĭ i P.E. Leĭkfelʹd i︠a︡k universytetsʹki profesory.

al-Juzʼ al-awwal. al-Taʼsīs al-Qurʼānī al-muʻāṣir li-ʻilm uṣūl al-fiqh al-muqāran, dirāsah istiqrāʼīyah fī al-manjhaj wa-al-athar al-qānūnī -- al-Juzʼ al-thānī. Handasat al-insān al-qānūnī, dirāsah iṭārīyah fī mutatāliyat al-muthul wa-taṭwīʻ al-insān al-muntaẓim -- al-Juzʼ al-thālith. Tiknūlūjyā al-taʻāẓum al-insānī, ruʼyah fikrīyah iṭārīyah fī al-handasah wa-ṣināʻat al-insān al-qānūnī -- al-Juzʼ al-rābiʻ. al-Lā yaqīn al-ẓarfī, dirāsah fī al-masārāt al-falsafīyah al-ʻilmīyah wa-al-qānūnīyah lil-zamakān -- al-Juzʼ al-khāmis. Lughat ṣināʻat al-naṣṣ al-qānūnī, dirāsah fī al-naẓarīyah wa-al-taṭbīq -- al-Juzʼ al-sādis. Ibtikār al-manhaj al-qānūnī bayna al-usus al-ʻilmīyah wa-al-taṣawwurāt al-naẓarīyah wa-al-ʻilmīyah -- al-Juzʼ (...) al-sābiʻ. al-istidlāl al-istiqrāʼī li-qānūn al-mustaqbal fī al-nānū tiknūlūjī -- al-Juzʼ al-thāmin. Naẓarīyāt muʻāṣirah fī ḍawʼ al-manhaj al-Sanhūrī lil-ʻalāqah al-baynīyah lil-qānūn wa-al-sharīʻah -- al-Juzʼ al-tāsiʻ. al-Ḥayāh al-shakhṣīyah wa-al-mawt, naẓarāt qānūnīyah falsafīyah fī al-mafhūm, al-tamyīz, al-miʻyār -- al-Juzʼ al-ʻāshir. Falsafat al-qānūn fī ʻālam al-ḥadāthah wa-mā baʻda al-ḥadāthah. (shrink)

Çin, son dönemlerde Körfez Bölgesine yönelik izlediği aktif politika, Çin Devlet Başkanı Xi Jipping’in (Şi Cinping), 7-9 Aralık 2022 tarihinde Körfez’e gerçekleştirdiği kapsamlı ziyaretle birlikte daha fazla dinamizm kazanmıştır. Bu ziyareti takiben yapılan analizler Çin’in, Körfez açılımını ABD’nin bölgesel hegemonyasını zayıflatmaya yönelik bir girişim olarak değerlendirmektedirler. Aynı ziyaret sırasında Pekin ve Riyad yönetimleri arasında imzalanan kapsamlı anlaşmalar ise ABD’nin Körfezdeki uzun erimli güvenlik partneri Suudi Arabistan’a ilişkin “eksen kayması” tartışmalarını başlattı. Bu çalışma güncelliğini koruyan iki tartışmanın kapsamlı bir muhakemesini yapmayı (...) hedeflemektedir. Bu amaçla uluslararası ilişkiler disiplinin son dönem fenomen teorisi olan hiyerarşinin ilgili argümanları kullanılmaktadır. Bu teorik çerçeveden hareketle, çalışmada ilk olarak Çin’in Körfez siyasetini şekillendiren stratejilerin fiyat arttırma (oubidding) ve negatif dengeleme (negative balancing) olduğu ve bu stratejilerin Körfez Bölgesi ülkeleri açısından yeni imkânlar yarattığı tespitinde bulunulmaktadır. Bunun yanı sıra Suudi Arabistan’ın, Çin ile gelişen ikili ilişkilerini hâlihazırda ABD ile sürdürmekte olduğu ilişkisine bir alternatif olarak görmediği, aksine Çin’in bahsi geçen stratejilerinden maksimum kazanım elde ederek otonomisini arttırmaya çalıştığı ayrıca belirtiliyor. (shrink)

Politychna sot︠s︡ializat︠s︡ii︠a︡: radi︠a︡nsʹka sim'i︠a︡ i radi︠a︡nsʹka shkola -- I︠A︡k navchalysi︠a︡ miz︠h︡narodnyky v stolyt︠s︡i URSR -- U "Sektori problem ideolohichnoï borotʹby": "Perebudova" v kraïni ta Instytut istoriï -- Vidnovlenni︠a︡ Mohyli︠a︡nky, hazeta "Denʹ" i staz︠h︡uvanni︠a︡ zakordonom -- 'Bahatoviktorna polityka": Pomarancheva revoli︠u︡t︠s︡ii︠a︡ i povernenni︠a︡ I︠A︡nukovycha -- I︠E︡vromaĭdan - Revoli︠u︡t︠s︡ii︠a︡ hidnosti -- Front i "hibrydna viĭna" v tylu -- Vyklyky transformat︠s︡iï ta "Zelena khvyli︠a︡": Shcho dali? -- Zamistʹ pisli︠a︡movy: optymizm vid Bohdana Horyni︠a︡.

ZusammenfassungMit den Fortschritten im Bereich der psychiatrisch-genetischen Forschung gehen auch intensive Diskussionen bezüglich der daraus erwachsenden Implikationen einher. Hoffnungen wie Befürchtungen gegenüber der neuen Technologie und deren Folgen werden gleichermaßen zum Ausdruck gebracht. Über die Einstellung der Bevölkerung und insbesondere der Patienten mit affektiven oder schizophrenen Erkrankungen und ihrer Angehörigen in Deutschland war bisher allerdings wenig bekannt. Daher führten wir im Rahmen des Deutschen Humangenomprojektes erstmals eine Studie durch, um die Einstellungen und ihre beeinflussenden Faktoren zu erfassen. Wir entwickelten einen (...) Fragebogen zur Erfassung der Erwartungen, Hoffnungen und Befürchtungen sowie der die Einstellung beeinflussenden Faktoren. Hiermit wurde eine repräsentative Stichprobe von 3077 Personen aus der Allgemeinbevölkerung am Telefon befragt. Weiterhin wurden mit 316 Patienten und 163 Angehörigen persönliche standardisierte Interviews anhand des Fragebogens durchgeführt. Die Mehrzahl der Befragten hatte eine positive Einstellung zu psychiatrisch-genetischer Forschung, äußerte jedoch gleichzeitig ethische Bedenken. Übereinstimmend waren die Befragten der Ansicht, dass Informationen aus genetischen Untersuchungen vertraulich behandelt werden sollten. Kleine, aber signifikante Unterschiede zwischen den Gruppen zeigten sich bezüglich der Einstellung zu präsymptomatischer genetischer Diagnostik. Unsere Ergebnisse weisen auf eine Ambivalenz der Befragten gegenüber der psychiatrisch-genetischen Forschung und Untersuchung hin: Neben einer überwiegend positiven Einstellung wurden auch moralische Bedenken geäußert. (shrink)

The goal of this essay is to explore "the highly contested nature of [decision-making through adopting] a historically comparative and interdisciplinary approach." Internalist history of game theory treats decision theory as a science of making choices to maximize expected gain. Game theory is applied to nuclear deterrence and military strategy, building markets and designing institutions, analyzing collective action, developing jurisprudence, and addressing crime and punishment. This essay draws on recent historiography of Cold War decision-making to draw into focus the constructive (...) aspects of decision theory to argue that the perceived need to avoid worst-case scenarios has instead contributed to a world in which the worst outcome is probabilistically assured to occur over the long duree timeframe. (shrink)

jild-i 1. Az ʻAbd al-Ḥamīd Kātib (59 Sh.) tā Abū al-Ḥasan Masʻūdī (336 Sh.) -- jild-i 2. Az Abū al-Ḥasan ʻĀmirī (291 Sh.) tā Abū al-Faz̤l Bayhaqī (465 Sh.) -- jild-i 3. Az Nāṣir Khusraw (383 Sh.) tā Sadīd al-Dīn ʻAwfī (616 Sh.) -- jild-i 4. Az Najm al-Dīn Rāzī (553 Sh.) tā Fakhr al-Muḥaqqiqīn (748 Sh.) -- jild-i 5. Az ʻUbayd Zākānī (670 Sh.) tā Jalāl al-Dīn Sayūṭī (884 Sh.) -- jild-i 6. Az Rūzbihān Khunjī (825 Sh.) tā Shaykh (...) Ḥurr ʻĀmilī (1071 Sh.) -- jild-i 7. Az ʻAlāmah Majlisī (1006 Sh.) tā Muḥammad Bāqir Shafaq (1223 Sh.) -- jild-i 8. Az Muḥammad Ṣādiq Marvazī (1147 Sh.) tā Mīrzā Fatḥʻalī Ākhūndzādah (1289 Sh.) -- jild-i 9. Az Mīrzā-yi Shīrāzī Avval (1194 Sh.) tā Ākhūnd Khurāsānī (1290 Sh.) -- jild-i 10. Az ʻAbd Allāh Māzandarānī (1219 Sh.) tā Saʻd Zaghlūl (1306 Sh.) -- jild-i 11. Az ʻImād al-ʻUlamāʼ Khalkhālī (1237 Sh.) tā ʻAbd al-ʻAzīz S̲aʻālibī (1323 Sh.) -- jild-i 12. Az Āyat Allāh Burūjirdī (1254 Sh.) tā Muḥammad Amīn Rasūlʹzādah (1333 Sh.) -- jild-i 13. Az ʻAbd al-Karīm Zanjānī (1263 Sh.) tā Amīn al-Ḥusaynī (1353 Sh.) -- jild-i 14. Az Jamālzādah (1274 Sh.) tā Mahdī Bāzargān (1373) -- jild-i 15. Az Muḥammad Ḥamīd Allāh (1286 Sh.) tā Muṭahharī (1358 Sh.) -- jild-i 16. Az Farīdūn Ādamīyat (1299 Sh.) tā Muṣṭafá Khumaynī (1356 Sh.) -- jild-i 17. Az Samīr Amīn (1310 Sh.) tā Ḥasan Ḥanafī -- jild-i 18. Az Sayyid Muḥammad Bāqir Ṣadr (1314 Sh.) tā Rāshid al-Ghanūshī -- jild-i 19. Az ʻAlī Awmlīl (1321 Sh.) tā Ṭāriq Ramaz̤ān. (shrink)

Explanation of terms in Mīmāṃsā, an orthodox school in Hindu philosophy.

“Gerçekten Öyle mi Olmuş?” kitabında, tarih disiplininin nasıl bir süreçten geçtiğine kısaca değinilerek küresel gelişmeler ışığında hangi yönlere evirildiği konu edildi. Çalışma, bir anlamda tarihin ve tarih eğitiminin varlık-amaç işlevlerinin belirlenmesinin temelinde yatan nedenleri, geçmiş-gelecek diyalektiği çerçevesinde sorgulamaya dayandı. Bu bağlamda geçmişin çağrışımının siyasetle ilişkisi, günümüz bilgi teknolojilerindeki değişim, dördüncü sanayi devrimiyle dönüşecek toplumsal yapının dinamikleri ve en nihayetinde toplumun geçmiş ve gelecek algısı ile bu algının post-truth (gerçek ötesi) dönemdeki yansımaları örneklerle ele alındı. Post-truth olarak adlandırılan bu yeni dönemde, (...) tarihçilik açısından problematik görünen üç ana konu incelendi. Bunlardan ilki, tarihin ve tarihçiliğin geleceğine ilişkin riskler ve tehditler. Diğeri, ilkiyle bağlantılı olarak tarihin öteden beri siyasiler tarafından bir meşruiyet aracı olarak kullanılıyor olmasının günümüzdeki durumu ve suistimaller. Son olarak da yeni medyada üretilen tarihsel bilginin gerçekliğinin denetlenememesiyle ortaya çıkan ve toplumsal kutuplaşmalara yol açan bilgi kirliliği. Böylelikle, post-truth çağında gerçeğin peşinden koşan tarihçilerin ve tarih severlerin, yeni medya ve onun uzantılarıyla nasıl yüz yüze kalacağı konusunda bir resim sunulmaya çalışıldı. Amacımız, bu üç soruna çözümler getirerek konu sonlandırmak olmayıp konunun özellikle akademisyenler tarafından tartışılmasını sağlayacak bir gündemin oluşturulmasıdır. (shrink)

Bilim felsefesinin en temel problemlerinden biri olan sınırlandırma problemi belirli bir ölçüt vasıtası ile bilimi, bilimsel olmayan ya da sahte/sözde bilim olan etkinliklerden ayırt edip edemeyeceğimizi konu edinmektedir. Literatüre baktığımızda felsefeciler –özellikle bilim felsefecileri– bilimin doğasını karakterize etme girişiminde bulunurken bilim dilinin mantıksal yapısına ya da bilimin tarihsel süreçlerine odaklanarak, bilimi bilimsel olmayan ya da sahte-bilim olan etkinliklerden ayırt etmişlerdir. Bu çalışma ise farklı bir yaklaşım benimseyerek sınırlandırma problemine, felsefecilerin değil, bilim insanlarının perspektifi ile bakmayı amaçlamaktadır. Bu sebeple alanında deneyimli (...) ve çeşitli bilim dallarında profesör olan otuz bilim insanı ile niteliksel araştırma yöntemlerinden biri olan yapılandırılmış görüşme tekniği uygulanmıştır. Bu görüşmeler aracılığıyla bilim insanlarının sınırlandırma problemi hususunda öne sürdükleri görüşler açığa çıkartılıp değerlendirilmiştir. Değerlendirme neticesinde üç temel bulguya ulaşılmıştır. İlki, sınırlandırma problemine ilişkin sorularımıza bilim insanları tarafından getirilen yanıtların birçoğu temel felsefi yaklaşımlarla uyuşmaktadır. Elde ettiğimiz verileri farklı temalar altında analiz ettiğimiz bu çalışmada, sınırlandırma problemine dair yaygın felsefi görüşlerin, bilim insanlarının görüşleri ile anlamlı benzerlikler taşıdığı kısımlar vurgulanmıştır. İkincisi, sınırlandırma problemi ve bu problemlerle ilişkili diğer meseleler üzerinde felsefi olarak sağlanamayan uzlaşma, bilim insanları arasında da mevcuttur. Ne var ki bu ihtilaf dengeli bir biçimdedir, öyle ki benzer yanıtlara sahip olan bilim insanları baskın bir grup sayısına ulaşmamıştır. Üçüncü ve son olarak, bilim insanlarının bilim felsefesinin temel problemlerine yüksek oranda yabancı olduğu görülmektedir. Bu bulgu, her ne kadar nicel olmayan bir yolla ölçülmüşse de verilerin dikkatli analizi durumun bu yönde olduğunu göstermektedir. Tüm bu temel bulgular ışığında, genel değerlendirmemiz, farklı türden yapılandırılmış görüşmelerin çok daha detaylı sonuçlar temin edebileceğidir. (shrink)

Beylikler devri Türk-İslam ciltleri hem tezyînatları hem de üzerlerindeki dini içerikli ibareler, dua ve mücellid mühürleri vasıtasıyla cilt sanatı araştırmacılarının yayınlarına konu olmuştur. Ancak ciltlerdeki dua ifadelerini müstakil olarak konu edinen yayın sayısı oldukça azdır. Türk-İslam ciltlerinin gerek kapak yüzeyinde gerekse kapak içlerinde dua içerikli ibarelere rastlamak mümkündür. Makalenin konusu, Beylikler devrinde üretilen Türk-İslam ciltlerinin deri kaplı kapak içlerinde yer alan el-İzzü’d-Dâim ve’l-İkbâl (العزّ الدّائم والإقبال) yazısı, bu yazının yer aldığı desen kompozisyonu ve yazının analizidir. Makaledeki amaç, şimdiye kadar cilt (...) literatüründe müstakil olarak ele alınmamış el-İzzü’d-Dâim ve’l-İkbâl yazılı cilt kapak içi tezyînatı hakkında tespit edilebilen örneklerin detaylı desen ve yazı analizleriyle bilimsel birikim oluşturabilmek ve aynı ya da benzer ibarenin yer aldığı diğer İslam sanat eserlerini tespit ederek bu dua ibaresinin ciltlerdeki kullanım amacını ve kullanıldığı dönemleri belirlemeye çalışmaktır. Cilt sanatı literatürü ve yazma eser kütüphanelerinde yaptığımız araştırmalar neticesinde, Beylikler dönemine ait ciltlerin altı tanesinin kapak içinde el-İzzü’d-Dâim ve’l-İkbâl ibaresi tespit edilmiştir. Bu tespitlerin sayısı, yapılacak yeni araştırmalarla artabilecektir. Tespit edilen yazma eserler; Amasya YEK: 217, İnebey YEK Hüseyin Çelebi: 481 ve Ulu Cami: 318, Kastamonu YEK: 2856 ve 3435 ve Süleymaniye YEK Fatih: 5004’tür. Ciltlerin kapak, sertâb ve mikleb yüzeylerindeki tezyînatları, Beylikler dönemi cilt sanatı üslûbunu yansıtan süslemelerdir. Ciltlerin teknik ve tezyînatları, -mevcut olanların- istinsâh kayıtları incelendiğinde üç örneğin (Amasya YEK: 217, Kastamonu YEK: 2856 ve 3435) 14. yüzyıl tarihli olduğu ya da tarihlendirildiği, üç örneğin (İnebey YEK Hüseyin Çelebi: 481 ve Ulu Cami: 318, Süleymaniye YEK Fatih: 5004) ise 15. yüzyıl tarihli olduğu ya da tarihlendirildiği görülmektedir. Ciltlerin kapak içi deseni, bitkisel ve rûmî motiflerle bezeli tam zemin geometrik bir tasarıma sahiptir. Geometrik desenin içerisindeki altıgen paftalarda el-İzzü’d-Dâim ve’l-İkbâl (العزّ الدّائم والإقبال) yazısı yer almaktadır. İbarenin, cilt kapak içlerine tek satırda (İnebey YEK Ulu Cami: 318, Kastamonu YEK: 3435) ve çift satırda -½ oranında ters simetrik- (Amasya YEK: 217, İnebey YEK Hüseyin Çelebi: 481, Kastamonu YEK: 2856, Süleymaniye YEK Fatih: 5004) olmak üzere iki türde yazıldığı tespit edilmiştir. Her iki tasarımda da sülüs yazı çeşidi tercih edilmiştir. İnebey YEK Hüseyin Çelebi: 481 envanter numaralı 15. yüzyıla ait cildin kapak içinde ise diğer örneklerden farklı olarak yazı paftalarının bazılarında mücellit kitabesi bulunmaktadır. Kitabede, “Amel-i Mücellid Haydar b. Turbegî” yazılıdır. Kapak içi tezyînatının aynı olması nedeniyle, Kastamonu YEK: 2856 ve Süleymaniye YEK Fatih: 5004 envanter numaralı ciltlerin de Haydar b. Turbegî adlı mücellidin eseri olma ihtimali vardır. Ciltlerin kapak içlerinin tümü, çeşitli tonlarda kahverengi sahtiyanla kaplıdır. Derilerin gözenek türü bunu ispat eder niteliktedir. Süsleme tekniği, tüm kapak içlerinde soğuk baskı tekniğidir. Bu teknik adını, uygulanması esnasında altının kullanılmamasından almaktadır. Soğuk baskı tekniğinde, desenin deriye genellikle sıcak pres uygulaması yapılarak aktarıldığı bilinmektedir. Uygulamada yüzeyinde motif veya desenin yer aldığı kalıp, çivi ve diğer ciltçilik aletleri kullanılmaktadır. Çalışma kapsamındaki ciltlerde kapak içi deseninin kalıpla uygulandığı, deri üzerindeki desenin kesintili çizgilerden anlaşılmaktadır. Kapak içi tezyînâtını oluşturan desenin simetrik bir parçası, kalıba işlenmiş ve kalıp deri üzerine simetrik bir şekilde, boşluk bırakılmadan basılmıştır. Yapılan incelemelerden anlaşıldığı kadarıyla kalıbın basıldığı deri, kapak içine yapıştırıldıktan sonra kapak kenarlarından cilt ebadına uygun şekilde kesilmiş olmalıdır. Kalıbın bazı örneklerde hatalı basıldığı da görülmektedir. Bu da desenin devamlılığını kısmen bozmuştur. Soğuk baskı tekniğinde, desenin deriye genellikle sıcak pres uygulaması yapılarak aktarıldığı bilinmektedir. Desenin deri renginden daha açık olması, uygulamanın ısıyla yapılmış olduğunu doğrulamaktadır. Ciltlerin kapak yüzeylerinin kullanıma bağlı olarak yıprandığı ve bu nedenle desenlerin deforme olduğu tespit edilmiştir. Ancak kapak içleri böyle bir yıpranmaya maruz kalmadıkları için korunarak günümüze ulaşmıştır. el-İzzü’d-Dâim ve’l-İkbâl (العزّ الدّائم والإقبال) ibaresi Arapça bir terkip olup “sonsuz güç ve yüksek mevki” anlamına gelmektedir. Terkip; güç, kudret ve ihtişam anlamına gelen العزّ ve ferah, parlak ve yüksek mevki anlamındaki الإقبال kelimelerinden oluşmaktadır. İbare dua, temenni vb. maksatlarla kullanılmış olmalıdır. Çalışma kapsamındaki ciltler ve diğer İslam sanatı örneklerinden anlaşıldığı kadarıyla İslam sanat eserleri üzerinde el-İzzü’d-Dâim ve’l-İkbâl ibaresine 12. yüzyıldan 15. yüzyıla kadar geniş bir dönemde yer verilmiştir. (shrink)

Türk kültür ve inanç tarihine bakıldığında, Türk milletinin doğa ile uyum içinde yaşadığını ve bu yaşam biçimini sürekli kılmayı amaçladığını gösteren pek çok bulgu mevcuttur. İslam öncesi Türk toplumlarında olduğu gibi, kitlesel olarak İslam dinini benimsemesinden sonra da bu yaklaşımın sürdürüldüğü görülmektedir. Bu çalışmada kadim Türk kültürünün ve İslam inancının, insanlara verdiği çevreye ilişkin değer yargıları ve davranış modelleri biyoetik kavramı çerçevesinde ele alınmıştır. Bu amaçla öncelikle eski Türk inançları, arkeolojik bulgular, metinler, destanlar incelenmiştir. İslam inancının Türklerin çevre algısına etkilerini (...) tespit edebilmek için ayet ve hadislerdeki çevreye yaklaşım örnekleri ele alınarak Müslüman Türklerin kültürel unsurlarında İslami anlayışın çevreyle kurulan ilişkiye yansımaları araştırılmıştır. Bu yolla elde edilen bulgular, çevrebilim literatüründeki biyoetik kavramıyla değerlendirilmiştir. Sonuç olarak Türklerin gerek İslam öncesi gerekse İslamiyet’i kabullerinden sonraki doğa ve evren anlayışlarının, insanı bunların üstünde değil bir parçası olarak kabul ettiği ortaya konulmuştur. (shrink)